Bồ-tát Long Thọ nói: “Tu hành trong cõi Ngũ trược
gọi là khó hành đạo, như người què đi trên đường hiểm trở, một ngày
chẳng đi quá mấy dặm. Tu hành ở Tịnh độ gọi là dễ hành đạo, như kẻ phàm
phu nương vào sức mạnh của Chuyển Luân Vương, trong một ngày đi khắp tứ
thiên hạ”.
Nay đem mười điều khó ở cõi Ta-bà để so sánh với mười điều dễ ở Tịnh độ:
1. Ta-bà không thường gặp Phật. Phật Thích-Ca đã diệt độ, tà pháp mạnh
mẽ; Cực Lạc thì Phật thường chẳng diệt, hiện đang làm giáo chủ.
2. Ta-bà mạt pháp nhiễu nhương, có nhiều ngoại đạo, dù bàn Phật pháp
nhưng đa số nghiêng lệch sai lầm; Cực Lạc thì Phật và Bồ-tát, nước,
chim, cây rừng thường tuyên thuyết Diệu pháp.
3. Ta-bà bạn bè tà ác, mong cầu lợi dưỡng, làm mê lầm người tu hành đọa
vào ba đường ác; Cực Lạc thì Quán Âm, Thế Chí làm bạn thù thắng, các bậc
Thượng thiện nhân ở chung một nơi.
4. Ta-bà có các loài ma não loạn, phá hoại chánh pháp; Cực Lạc tuy có
Thiên ma nhưng đều hộ trì chánh pháp, giúp người tu hành mau được thành
tựu.
5. Ta-bà luân hồi trong sáu nẻo, như bánh xe xoay vòng không có ngày
dừng nghỉ; Cực Lạc thì hoa sen hóa sinh, không còn luân chuyển trong
đường sinh tử khổ đau.
6. Ta-bà qua lại ba cõi theo nghiệp chịu quả báo, tuy sinh lên cõi Trời
nhưng khó tránh con đường ác; Cực Lạc thì danh từ của ba đường ác còn
không nghe, huống chi có thật.
7. Ta-bà trần duyên ác trược, thường làm chướng ngại đối với việc xuất
thế; Cực Lạc thì lầu vàng điện ngọc, áo đẹp cơm ngon đều làm phương tiện
trợ giúp tu hành.
8. Ta-bà con người sống trăm năm nhưng phần nhiều chết yểu, thời gian
mau chóng, đại đạo khó thành; Cực Lạc thì tuổi thọ của chúng sinh ngang
bằng với Phật.
9. Ta-bà tu hành phải đoạn trừ Kiến hoặc, Tư hoặc mới có thể được Bất
thối chuyển. Người mới tu chưa tránh khỏi sự thối chuyển đọa lạc; Cực
Lạc thì chúng sinh khi sinh về đều vào Chánh định tụ mãi không còn thối
chuyển.
10. Ta-bà người tu hành trải qua muôn kiếp khó thành, như các vị đồ đệ
nghe pháp trong thời Phật Đại Thông, thối chuyển Đại thừa chấp vào Tiểu
thừa, trải qua vô số kiếp còn ở bậc Thanh văn; Cực Lạc thì chỉ một đời
này thường theo Phật học, tiến thẳng đến đạo tràng, thành tựu đạo giác
ngộ Vô Thượng.
Mười điều khó và dễ nói trên đây, thật cách xa nhau như trời với vực.
Nếu cậy vào sức mình thì chỉ luống uổng tự nhọc nhằn. Nhưng nếu nương
nhờ vào duyên thù thắng thì được sự lợi ích cao rộng.
Người tu hành nên chọn lựa!
by 
